Millefeuille

Millefeuille lub mille-feuille (czytamy: mil-fej) to efektowny sposób podawania zarówno deserów, jak i wytrawnych przystawek. Tradycyjne mille-feuille składa się z trzech warstw ciasta francuskiego przeplatanych dwiema warstwami kremu cukierniczego. Wierzch może być posypany cukrem pudrem, kakaem, startą czekoladą, pokruszonym ciastem lub rozdrobnionymi orzechami. 

Przepisów na mille-feuille w wersji na słodko jest bardzo dużo, tak jak dużo jest wersji wytrawnych. 

Tradycyjnie mille-feuille składa się z trzech warstw ciasta francuskiego (pâte feuilletée) na przemian z dwiema warstwami kremu cukierniczego (crème pâtissière). Wierzchnią warstwę ciasta wykańcza się na różne sposoby: czasami ozdabia się ją bitą śmietaną, można ją posypać cukrem pudrem, startą czekoladą lub płatkami migdałów. Warstwy często są przekładane owocami: truskawkami, malinami, borówkami, brzoskwiniami.

Przepis na mille-feuille został stworzony przez François Pierre de La Varenne, który opisał go w swoim "Cuisinier françois" w 1651 roku. Z czasem został udoskonalony przez francuskiego kucharza i szefa kuchni Marie-Antoine Carême, kucharza francuskiego dyplomaty Charlesa-Maurice'a de Talleyrand-Périgord. 

Najwcześniejsza wzmianka o samej nazwie mille-feuille pojawia się w 1733 roku w anglojęzycznej książce kucharskiej napisanej przez francuskiego szefa kuchni Vincenta La Chapelle. Zamiast kremu podawano XVIII-wieczne mille-feuille nadziewane dżemem i marmoladą.

W języku francuskim pierwsza wzmianka o mille-feuille pojawia się  w 1749 r., w książce kucharskiej Menona. Słowo „mille-feuille” nie pojawia się już więcej w książkach kucharskich z XVIII wieku. Jednak wydaje się, że za panowania Napoleona Bonaparte ciasto sprzedawało kilka z najbardziej wyszukanych paryskich cukierni. W XIX wieku wszystkie przepisy opisują ciasto jako wypełnione dżemem. 

Millefeuille to w dosłownym tłumaczeniu oznacza tysiąc liści, płatków. Pierwsza była napoleonka, dwa listki ciasta francuskiego przełożone kremem, posypane cukrem pudrem. Ten deser pochodzący z Litwy upodobał sobie Napoleon i osobiście nadał mu nazwę Millefeuilles Napoleon.

Z uwagi na bardzo efektowny sposób prezentacji potrawy powstały przeróżne odmiany, zarówno słodkie jak wytrawne. Ciasto francuskie, które jest swego rodzaju przekładką rozdzielającą warstwy, zostało zastąpione ciastem filo, ciastem ryżowym, ciastem naleśnikowym, pieczywem chrupkim, krakersami, pumperniklem, waflem, gofrem, macą, plackami ziemniaczanymi, plastrami ziemniaka, buraka, cukinii, bakłażana, pomidora, jabłka oraz płatami smażonego sera. Ważne by przekładki były sztywne i pod naciskiem kremu i owoców nie wyginały się i łamały. 

 

Na Świecie:

Argentyna/Urugwaj
Rogel, popularne ciasto będące argentyńską odmianą francuskiego ciasta mille-feuille, składa się z różnych warstw ciasta francuskiego na przemian z warstwami kajmaku i na wierzchu posmarowany bezą szwajcarską. Rogel uważany jest za klasyk, to tradycyjny argentyński deser, zawsze podawany na urodzinach i weselach.

Australia/Nowa Zelandia
W Australii i Nowej Zelandii odmianą mille-feuille jest Plasterek Kremu, znany również jako Plasterek Wanilii lub Plasterek Marakui. Przygotowuje się go z zastygłego crème pâtissière i w wielu przypadkach lukru z marakui.

Belgia i Holandia
W Belgii i Holandii równoważnym ciastem jest Tompouce lub Tompoes, popularne ciastko o charakterystycznym kształcie cegły, które składa się z dwóch warstw chrupiącego ciasta francuskiego, pomiędzy którymi znajduje się wypełnienie z jasnożółtego, gęstego kremu śmietankowego o smaku waniliowym. W Belgii istnieje kilka odmian, ale w Holandii osiągnęło ono status niemal kultowego, z bardzo niewielkimi różnicami w formie, wielkości, składnikach i kolorze (zawsze dwie warstwy ciasta, prawie zawsze różowa polewa, ale pomarańczowa w przypadku świąt narodowych).

Kanada
W Kanadzie mille-feuille jest często nazywane Gâteau Napoléon wśród osób mówiących po francusku, a „Kawałek Napoleona” w anglojęzycznej Kanadzie. Sprzedawany jest z kremem, bitą śmietaną lub z obydwoma składnikami pomiędzy trzema warstwami ciasta francuskiego; Najpopularniejszym nadzieniem jest pasta migdałowa. Francusko-kanadyjska metoda przyrządzania mille-feuille wykorzystuje krakersy graham zamiast ciasta francuskiego, a warstwę kremu zastępuje budyń. 

Niemcy
W Niemczech to Mille-feuille 

w niemieckojęzycznej części Szwajcarii, a także w Austrii nazywa się Cremeschnitte. 

W Izraelu odmianą mille-feuille jest Kremshnit (קרמשניט).

Grecja
W Grecji ciasto to nazywa się μιλφέιγ, co jest transkrypcją słowa „mille-feuille” przy użyciu alfabetu greckiego. Nadzienie pomiędzy warstwami jest kremowe, natomiast na wierzch ciasta dodaje się bitą śmietanę z dodatkiem wanilii.

Chiny
W Hongkongu przekłada się kremem maślanym, bezami i orzechami włoskimi. W Chinach kontynentalnych podobny produkt sprzedawany również jako "Napoleon" różni się w zależności od regionu i poszczególnych piekarni, ale zwykle zawiera górną i dolną warstwę ciasta francuskiego, zwykle przygotowywanego z tłuszczem roślinnym zamiast masła oraz biszkoptem i nadzieniem śmietanowym.

Węgry
Na Węgrzech nazywa się to "Krémes". Jedna wersja, francia krémes (francuski Napoleon), jest posypana bitą śmietaną i karmelem.

Włochy
Włoskie "Millefoglie" wypełnione kremem cukierniczym i udekorowane truskawkami, wiórkami czekolady i cukrem pudrem. We Włoszech mille-feuille jest znane jako "mille foglie" i zawiera podobne nadzienia. Pikantna wersja włoska składa się z ciasta francuskiego nadziewanego między innymi szpinakiem, serem lub pesto. Inną ważną różnicą odmiany włoskiej jest to, że często składa się ona z warstwy ciasta francuskiego i warstw biszkoptu. 

Iran
W Iranie ciasto to nazywa się شيرينى ناپلئونى (shirini-e Nâpel'oni, dosłownie „słodkie ciasto napoleońskie”). Składa się z cienkiego ciasta francuskiego i często posypywanego cukrem pudrem.

Litwa
W tradycji litewskiej Napoleon lub Napoleonas. W przepisie litewskim ciasto składa się z warstw nadzienia owocowego, takiego jak konfitura z dzikiej żurawiny i crème pâtissière. Deser tradycyjnie podawany jest weselach lub innych ważnych uroczystościach.

Maroko
W Maroku mille-feuille jest spożywane regularnie i znane jest pod francuską nazwą.

Filipiny
Na Filipinach nazywa się je Napoleones, Napoleón w liczbie pojedynczej i składają się z dwóch do trzech warstw, z kremem cukierniczym lub biały krem ​​jako nadzienie, pokryty polewą cukrową. Jest to popularna specjalność na wyspie Negros, zwłaszcza w mieście Silay, i wielu odwiedzających wyspę może ją kupić jako Pasalubong.

Polska
Polska Napoleonka. W Polsce lokalna odmiana tego ciasta nazywa się oficjalnie napoleonką, rzadziej kremówką. Składa się z dwóch warstw ciasta przedzielonych grubą warstwą kremu. Następnie całe ciasto posypane jest cukrem pudrem.

Hiszpania
W hiszpańskich Milhojas ciasto francuskie jest cienkie i chrupiące. W regionach centralnych milhojas mają zwykle tylko dwie lub trzy warstwy ciasta francuskiego wypełnione bardzo grubymi warstwami bitej śmietany lub chantilly. Krem chantilly to bita śmietana z cukrem aromatyzowana wanilią.

kraje nordyckie
W Szwecji i Finlandii Napoleonbakelse (ciasto Napoleona) to mille-feuille wypełnione bitą śmietaną, kremem i dżemem. Wierzch ciasta posmarowany jest lukrem i galaretką porzeczkową. W Danii nazywa się to Napoleonskage, a w Norwegii Napoleonskake, co oznacza „ciasto Napoleona”.

Zjednoczone Królestwo
W Wielkiej Brytanii ciasto to jest najczęściej nazywane Plasterkiem Wanilii, Plasterkiem Śmietany lub Plasterkiem Kremu, ale czasami na markowych produktach można je nazwać mille-feuille lub Napoleon. W Wielkiej Brytanii powszechnie używa się tylko dwóch kawałków ciasta z pojedynczą, grubą warstwą nadzienia między nimi, a nadzieniem może być krem ​​do ciast lub czasami bita śmietana.

Stany Zjednoczone
W Stanach Zjednoczonych ciasto to najczęściej nazywane jest Napoleonem. Zwykle składa się z trzech warstw ciasta, jest wypełniony kremem cukierniczym i pokryty cukrem pudrem w kształcie marmurku.

 .

Słone millefeuille

W ostatnich latach powstały przepisy na słone millefeuille z serem, mięsnymi czy warzywnymi pastami lub innymi pikantnymi nadzieniami. Tak jak w wersji słodkiej przekładki mogą być różne. Ciasto francuskie, ciastem filo, ciasto naleśnikowe, pieczywo chrupkie, krakersy, pumpernikiel, placki ziemniaczane, plastry ziemniaka, buraka, cukinii, bakłażana, pomidora, jabłka. 

.

 * * *

.

MILLEFEUILLE Z TWAROGIEM I WARZYWAMI 

wersja Smakowitego Bloga

 .

Tradycyjne mille-feuille składa się z trzech warstw ciasta francuskiego przeplatanych dwiema warstwami kremu cukierniczego. Dzisiejszy przepis został lekko zmodyfikowany. Zamiast trzech warstw są cztery. Zamiast ciasta francuskiego pieczywo chrupkie. I najważniejsze: nie jest to wersja słodka, ale wytrawna. 

Składniki na 1 porcję:

• 4 krążki pieczywa chrupkiego
  
• 150 g twarogu
• 2 łyżki śmietany lub jogurtu
  
• 1 pomidor
• 1/2 ogórka zielonego
• 1/2 czerwonej papryki
• szczypiorek
• sól i pieprz
  

 Przygotowanie:

1. Łączymy twaróg ze śmietaną/jogurtem i doprawiamy do smaku solą i pieprzem.
   
2. Krążki pieczywa smarujemy przygotowanym twarogiem.
3. Pomidor, ogórek i paprykę oczyszczamy z pestek i kroimy w niewielkie kwadraty.
4. Szczypiorek drobno kroimy.
   
5. Składamy piramidę zaczynając od pieczywa, na nim twarożek i kolejno warzywa ze szczypiorkiem.
6. Wierzch piramidy ozdabiamy twarogiem, warzywami i szczypiorkiem.
    

 

Szakszuka

Szakszuka, Shakshouka (po arabsku شكشوكة) oznacza wielki bałagan, miks warzyw: pomidorów, papryki, cebuli i jajek. Dokładne pochodzenie potrawy jest sporne. Dwa kontynenty roszczą sobie do tego prawo. Jedni uważają, że potrawa wywodzi się z kuchni państw położonych w południowo-zachodniej Azji, inni uważają, że jest to Afryka Północna. 

Dzisiaj jest to podstawowe danie w kuchni Bliskiego Wschodu: arabskiej, cypryjskiej, egipskiej, izraelskiej, palestyńskiej, libańskiej, syryjskiej, tureckiej, bahrańskiej. W Afryce Północnej szakszuka znana jest przede wszystkim w kuchni marokańskiej, algierskiej, libijskiej, tunezyjskiej.

Shakshuka, jak wiele dań z Bliskiego Wschodu, jest zwykle spożywana z pitą lub z białym chlebem, który zanurza się w potrawie, tworząc swego rodzaju łyżkę. Szakszuka podawana jest na patelni, na której została przygotowana.

Składnikami głównymi w tej potrawie są jajka, pomidory, papryka, cebula. Danie przygotowuje się na patelni gotując składniki w pikantnym sosie pomidorowym. Przed podaniem posypuje się listkami świeżej kolendry.

Często szakszukę przyprawia się kminem, kminkiem, pieprzem cayenne, chili, gałką muszkatołową. Skoro szakszuka jest spożywana w różnych krajach na całym świecie, to wiadomo, że możliwych jest wiele odmian tego dania, różniących się pikantnością, ostrością, słodyczą, składnikami i przyprawami. Istnieje niezliczona ilość jej odmian, każda z własną, unikalną mieszanką składników.

Szakszuka oprócz podstawowych składników, wspomnianych wyżej, może zawierać kiszoną cytrynę, słone sery owcze, oliwki, harissę, pikantną kiełbasę chorizo, kiełbasę z wieprzowiny lub kiełbasę z jagnięciny. 

W kulturze żydowskiej na szabatowy obiad przygotowuje się dużą partię gulaszu pomidorowego, a resztę wykorzystuje się następnego ranka do przygotowania śniadaniowej szakszuki.

 

W Algierii szakszuka jest powszechnie spożywana jako dodatek do dania głównego. Jedną z odmian szakszuki jest hmiss, który często podaje się z tradycyjnym chlebem aghroum lub kesra. Hmiss to tradycyjna algierska sałatka z grillowanej papryki i pomidorów. W sałatce warzywa są posiekane, wymieszane i doprawione oliwą z oliwek. Słowo „hmiss” w języku algierskim oznacza smażone, ponieważ warzywa należy smażyć po grillowaniu.

Hmiss przygotowywany jest w całej Algierii, z niewielkimi różnicami w zależności od regionu. I tak we wschodniej Algierii przyrządza się je z czosnkiem, pomidorami i grillowaną papryką. Przygotowuje się go, wkładając na patelnię czosnek, pokrojone pomidory i oliwę na kilka minut, dodając paprykę i wszystko rozgniatając w drewnianym moździerzu. Następnie podaje się go na talerzu. W Kabylii hmiss przygotowywany jest z tych samych warzyw, następnie doprawiany oliwą, czasem na koniec dodaje się roztrzepane jajka, miesza i gotuje bardzo powoli. 

W Tunezji popularne jest podobne danie zwane slata mesouia, różniące się jednak od hmissa dodatkiem cebuli, kminku i tuńczyka. Sałatka Mechouia to bardzo popularne danie pochodzące z Tunezji, kraju w Afryce Północnej, który ceni sobie ostrość, szczególnie spożywane latem. To grillowana sałatka z warzyw, pomidorów, papryki, cebuli i czosnku, która może zawierać również bakłażana. Grilluje się je w piekarniku lub na kuchence, a następnie doprawia, dodając  tuńczyka i oliwę, a czasem do dekoracji dodaje się jajka na twardo.

Niektóre odmiany szakszuka można przygotować z mielonej jagnięciny, prażonych całych przypraw, jogurtu i świeżych ziół. Przyprawy mogą obejmować mieloną kolendrę, kminek, paprykę, kmin i pieprz cayenne. Tunezyjscy kucharze dodają do potrawy ziemniaki, bób, serca karczochów lub cukinie. 

 

 

Jako bazę do szakszuka można wykorzystać północnoafrykańskie danie matbucha. Matbucha  to gotowane danie składające się z gotowanych pomidorów i pieczonej papryki doprawionej czosnkiem i papryczką chili, gotowane na wolnym ogniu przez kilka godzin. Tradycyjnie podaje się je z marokańskim chlebem.

 

W kuchni andaluzyjskiej odmianą szakszuki  jest danie znane jako huevos a la flamenca. Ta wersja zawiera szynkę chorizo i serrano. Jajka flamenco to bardzo popularne danie jajeczne w kuchni andaluzyjskiej. W glinianym garnku  rozbij kilka surowych jajek z dobrze oddzielonymi żółtkami. Do potrawy zwykle dodaje się zielone szparagi lub groszek. Czasami dodane są inne warzywa: bób, fasolka szparagowa, cukinia. Całość wkładana jest do piekarnika i pozostawiana, aż jajka się zetną. Kilka cienkich plasterków chorizo lub szynki również dodawane są do potrawy. W niektórych przypadkach używa się sosu pomidorowego lub smażonej cebuli podsmażanej na smalcu. Czasem dodaje się frytki.

 

W kuchni włoskiej istnieje wersja tego dania o nazwie uova in purgatorio (jajka w czyśćcu), do której dodaje się czosnek, bazylię lub pietruszkę. Jajka w czyśćcu to typowe danie neapolitańskie na bazie jajek i sosu pomidorowego. Po przygotowaniu sosu z dodatkiem pomidorów i koncentratu, na tej samej patelni gotuje się jajka, tworząc w sosie zagłębienia. Danie jest przyozdobione natką pietruszki i podawane z chlebem.

 

Szakszuka

Składniki:

• 4 jajka
• 2 duże pomidory
• 1 łyżka przecieru pomidorowego
• 1 cebula
• 1 czerwona papryka
• 1 łyżka oleju
• natka pietruszki
• 1 łyżeczka cukru 
• 1 łyżeczka ostrej papryki
• sól, pieprz

Przygotowanie:

1. Na dużej patelni rozgrzewamy olej, dodajemy pokrojoną w plasterki cebulę i smażymy, aż się lekko zeszkli.
2. Pomidory obieramy ze skóry, kroimy w plasterki, paprykę oczyszczamy z pestek i kroimy w małą kostkę, obraną ze skóry kiełbasę kroimy w plasterki. 
3. Do podsmażonej cebuli dodajemy pomidory, paprykę. Dodajemy przecier pomidorowy i doprawiamy do smaku solą, pieprzem, papryką i cukrem.
4. W daniu robimy cztery głębokie dołki, a potem wbijamy w nie jaja. Przykrywamy patelnią i pozostawiamy gotując przez 5 minut, aż białka się zetną, a żółtka pozostaną płynne. 
5. Szakszukę podajemy na patelni, gorącą, posypaną natką pietruszki.

Utopenec

Utopenec (dosł. utopiony, topielec) - tradycyjna zimna przekąska, specjalność kuchni czeskiej. To bardzo znana, popularna przekąska w Czechach i Słowacji. W większości typowych czeskich i słowackich restauracjach lub ogródkach piwnych, wystawione są słoiki z kiełbaskami podobnymi do polskich parówek. To Špekáčky, rodzaj wędzonej, gotowanej kiełbasy składającej się z wołowiny, wieprzowiny i słoniny. Kiełbaski zanurzone są w marynacie octowej z cebulą i przyprawami.

Kiełbaski są konserwowane w marynacie, w skład której zwykle wchodzą: woda, ocet, sól, cukier, pieprz ziarnisty, liść laurowy, ziele angielskie. Do słodko-kwaśnej zalewy dodaje się cebulę. Ale jak to przy najbardziej popularnej potrawie bywa, ile domów tyle przepisów. Dodawana bywa też sproszkowana słodka papryka, papryka ostra, gałka muszkatołowa, nasiona kolendry, gorczyca. Do zalewy oprócz cebuli dodaje się też niekiedy czosnek, czerwoną paprykę, zielony ogórek, kapustę. Bywają też marynowane kiełbaski wzmocnione keczupem, curry, sosem sojowym lub worcesterskim. 

Pochodzenie nazwy Utopenec nie do końca jest znane. Są dwie najbardziej popularne wersje, ale zupełnie inne. Powszechnie przyjmuje się, że danie to zostało stworzone ponad sto lat temu za sprawą karczmarza i młynarza Šamánka, który prawdopodobnie mieszkał w kraju środkowoczeskim, w okolicy Beroun. Legenda głosi, że wspomniany młynarz uległ wypadkowi podczas naprawy młyńskiego koła i utonął, co znalazło odzwierciedlenie w nazwie potrawy. Inna wersja jest bardziej prozaiczna. Kiełbasę pokrojoną na kawałki topiono w solance lub marynacie wody z octem.

Utopenec możemy podawać na różne sposoby. Najprostszy, ale też najsmaczniejszy, to podany z pieczywem. Kiełbaski podaje się z marynowanymi warzywami i cebulą pokrojoną w plasterki. Doskonała alternatywa dla naszych marynowanych grzybków lub korniszonów. Świetnie sprawdzają się jako koreczki. Można je również wykorzystać jako dodatek do sałatek.

Utopenec

Składniki (na dwa słoiki 1 litrowe):

• 10 kiełbasek parówkowych
• 2 duże cebule
• 2 ząbki czosnku
• 1 litr wody
• 500 ml octu
• 2 łyżki cukru
• 1 łyżeczka soli
• 10 ziaren czarnego pieprzu w całości
• 10 ziaren ziela angielskiego w całości
• 4 suszone liście laurowe

Przygotowanie:

1. Przygotowanie zalewy: ocet łączymy z wodą, dodajemy cukier, sól, pieprz, ziele angielskie, liście laurowe i gotujemy do wrzenia. Pozostawiamy do ostygnięcia.
2. Parówki (bez osłonek) zanurzamy na chwilę we wrzątku.
3. Cebulę kroimy w cienkie plasterki, czosnek w drobną kostkę.
4. Parówki układamy wraz z cebulą i czosnkiem w słoikach. Zalewamy ciepłą zalewą.
5. Słoiki szczelnie zamykamy i odstawiamy w chłodne miejsce na 2 tygodnie.
   

Langosz

Langosz (po węgiersku Lángos) - specjalność charakterystyczna dla kuchni węgierskiej, to upieczony placek wykonany z tradycyjnego miękkiego ciasta drożdżowego. Nazwa pochodzi od węgierskiego słowa "láng" oznaczającego płomień.

Według jednych źródeł Lángos, wraz z innymi potrawami, pojawił się w kuchni węgierskiej w czasie okupacji tureckiej. Początki powstania placków podobnych do tych, które znamy jako langosze, inne źródła odnajdują w starożytnym Rzymie. Placki są popularne na Węgrzech, Austrii, Chorwacji, Słowacji, Czechach i w Polsce. Ostatnio rozprzestrzeniają się na cały świat i są już znane i sprzedawane w Australii i Nowej Zelandii. 

Dawniej langosze pieczono w piecu, w którym wcześniej piekł się chleb. Chleby był zazwyczaj pieczone 5-7 razy dziennie. Piekarze wykorzystywali rozgrzane piece do wypieku placków. Langosze wypalano w przedniej części piekarnika, gdzie jeszcze żar płomienia był mocny. Wystarczyło niecałe dwadzieścia minut i placki były gotowe. Langosze stały się więc szybkim sposobem na ciepły, dobry posiłek. Upieczone ciasto polewano jedynie świeżą wiejską śmietaną, posypywano odrobiną soli i już było gotowe śniadanie. Szybko i smacznie. 

Wraz z rozwojem i tempem życia piekarnie zaczęto zamykać. Pieczenie chleba metodą tradycyjną z wolna przestawało być rentowne. Ulubione przez gospodynie domowe okrągłe placki - langosze zaczęto smażyć w głębokim oleju lub piec na wolnym ogniu, na ruszcie bądź na rozgrzanych blachach.

Tradycyjne langosze przygotowywano z mąki, drożdży, letniego mleka, cukru, soli i z odrobiną oleju. Podawano je z kwaśną śmietaną, czasem z dżemem, cukrem pudrem, posypane serem lub polane masłem czosnkowym. I tak jak z pizzą, dodatki zmienne są i sposób ich podania zależy od naszego gustu i smaku. Ciasto na langosze przygotowuje się również dodając do mąki purée z gotowanych ziemniaków lub dodając surowe starte ziemniaki.

Langosze można kupić w prawie każdym barze szybkiej obsługi, na rynkach, targach i jarmarkach, imprezach plenerowych i festynach. Jada się świeże i ciepłe, polane kwaśną śmietaną lub posypane żółtym serem, bez dodatków lub z dodatkami. Najczęściej smaży się je w większej ilości, układa na specjalnych metalowych podporach, blisko źródła ciepła, tak aby przez cały czas były gorące. Wystarczy tylko sięgnąć po placek, uzupełnić dodatkami i gotowe. Ja najbardziej lubię, kiedy od razu po usmażeniu posypuje się je żółtym serem. Wówczas ser miło roztapia się na gorącym placku tworząc delikatną skorupkę.

Z serów najczęściej można spotkać podpuszczkowe twarde sery typu gouda, ementaler, radamer, ale też  biały ser - twaróg, ser kozi lub owczy. Kwaśna śmietana często zastępowana jest jogurtem lub kefirem, a masło czosnkowe sosem czosnkowym. Inne popularne składniki dodane do placków to grzyby, mięsa i wędliny, papryki, pomidory, cebula, bakłażany, kapusta. Langosze usmażone w głębokim tłuszczu zachowują swoją chrupkość tylko przez krótki czas, dlatego powinny być spożywane natychmiast.  

Langosz jest popularny przez cały rok. Łatwy i niedrogi sposób przygotowania sprawia, że langosz pieczony / smażony jest również w domach. Można podawać go również na słodko z czekoladą, karmelem, musem owocowym, bakaliami i świeżymi owocami.

Langosze trudno zaliczyć do zdrowej żywności ze względu na wysoką zawartość tłuszczów, węglowodanów i soli. Traktowane są i przypisane do grupy jako fast food.
.

Langosz

Składniki:

Na zaczyn:

• 2 łyżki mąki pszennej
• 3 dag drożdży
• 1/2 szklanki mleka lekko podgrzanego
• 1 łyżka cukru

Na ciasto:

• 40 dag mąki
• 200 g  ugotowanych ziemniaków
• 1 łyżka oleju
• szczypta soli

Na sos:

• majonez
• jogurt naturalny
• czosnek
• sól i pieprz

Dodatki:

• żółty ser
• 1/2 łyżeczki pieprzu cayenne
• smalec do smażenia
• kilka listków rukoli

Przygotowanie:

1. Przygotowujemy zaczyn: drożdże łączymy 1 1/2 szklanki lekko podgrzanego mleka, dodajemy 1 łyżkę cukru, 2 łyżki mąki pszennej. Zostawiamy do wyrośnięcia.
2. Mąkę łączymy z ugotowanymi ziemniakami, zimnym mlekiem, szczyptą soli i 1 łyżką oleju. Wygniatamy ciasto i odstawiamy. 
3. Sos robimy mieszając majonez, jogurt, wyciśnięty przez praskę czosnek. Doprawiamy solą i pieprzem.
4. Langosze smażymy na smalcu na złoty kolor.
5. Usmażone posypujemy żółtym serem i wstawiamy do rozgrzanego piekarnika, tylko na krótką chwilę, aby ser mógł się lekko roztopić.
6. Podajemy gorące polane sosem i posypane żółtym serem, ozdobione listkami rukoli.

Bruschetta

Bruschetta (wym. Brus'ketta) - rodzaj przekąski pochodzącej z Włoch. Najprościej można powiedzieć, że jest to chleb z grilla przetarty ząbkiem czosnku, skropiony dobrą oliwą, posypany solą i pokryty kawałkami pomidora. Ale to co wydawałoby się proste, tak naprawdę proste być nie musi. Po pierwsze bruschetta zwykłą kanapką nie jest. Jest kulinarnym arcydziełem w swojej prostocie. Po drugie jest bardzo popularna w całym basenie Morza Śródziemnego, a to sprawia, że do tematu trzeba podejść poważnie.

Pierwotnie była to prosta przekąska plantatorów oliwek czy też rolników zbierających pomidory. Dotąd nie ustalono jednoznacznie, z którego regionu Włoch bruschetta pochodzi. Według czołowych autorytetów kuchni włoskiej, rzeczownik bruschetta pochodzi z dialektu rzymskiego. Czasownik bruscare oznacza "pieczenie na węglach". Danie prawdopodobnie znane już było w starożytnym Rzymie. Kulinarni eksperci sławiący tradycyjną włoską kuchnię, przypisują pochodzenie tej prostej przekąski Włochom, co jest oczywiste, ale wskazują na różne regiony Włoch z których bruschetta może pochodzić. Sprawdźmy zatem wybrane regiony.

Kampania (wł. Campania) - region administracyjny w południowych Włoszech znany przede wszystkim z uprawy pomidorów, oliwek i bakłażanów, ale również z tytoniu, konopi, zbóż, ziemniaków, brzoskwiń i moreli. W kuchni neapolitańskiej bruschetta jest obecna od wieków. Rolnicy pracujący przy zbiorze pomidorów w Kampanii podczas przerw spożywali kromki chleba z świeżo zebranymi pomidorami. Była to szybka i prosta przekąska. Z czasem zaczęto dodawać nowe składniki: oregano, paprykę, bakłażana, cukinię, mozzarelle, tradycyjny, twarogowy ser Scamorza, a także pasztety i wędliny. 

W Internecie natknęłam się na różne wyjaśnienia nazwy Bruschetta. Jedno z nich nawiązuje do słowa Brusca - nazwa szczotki (ze szczeciny) do czyszczenia koni, która w swoim kształcie i chropowatej powierzchni ma nawiązywać do bruschetty. Inne słowo - Brusco - znaczące: ostry, szorstki, gwałtowny, nagły, nawiązujący do szybkiej, nagle stworzonej kanapki z grillowanego chleba, który jest chrupiący, ale jednocześnie szorstki i ostry.

Toskańska bruschetta to Fettunta Toscana, lokalny termin używany głównie w środkowych Włoszech (Toskania). Słowa Fetta unta oznaczają "nasmarowany kawałek". Fettunta najsmaczniejsza jest w sezonie oliwkowym, kiedy pojawią się pierwsze oliwy z oliwek, zwłaszcza w listopadzie. Gdy chleb jest gorący i chrupiący na jego powierzchni wciera się ząbek czosnku, a następnie doprawia oliwą z oliwek. Istnieje wiele sposobów podawania fettunty. Najważniejszy jest chleb pachnący, domowej roboty, z grilla, opalony dobrym drewnem, przetarty surowym ząbkiem czosnku, skropiony najlepszą oliwą z oliwek, posypany grubą solą np. morską, doprawiony pieprzem Krajobraz toskański jest nierozerwalny z widokiem rolników, plantatorów, mających przerwę w pracy, siedzących pod gołym niebem i spożywających toskańską bruschettę. Do tego kieliszek dobrego białego wina i dodatek świeżych sałat. Czy w taki ciepły dzień może być coś lepszego niż fettunta?

W północno-zachodnich Włoszech w Piemonte spotkać możemy pewną odmianę bruschetty. Jest to rodzaj kanapki stworzonej wielowarstwowo z plastrami pomidora wewnątrz, z masłem i solą. W grillowany chleb tostowy wtarty jest ząbek czosnku, do tego przyprawy oregano, sól i pieprz.

Apulia (wł. Puglia)- rejon południowych Włoszech słynie z typowych produktów, dobrego chleba, świeżych warzyw, a w szczególności smacznych lokalnych pomidorów. Apulia oferuje tradycyjną bruschettę. Kromki chleba pieczone są na żarze w lokalnych domowych piecach. Wyłącznie oliwa tłoczona na zimno i pomidory, z typowej uprawy z okolic. Apulia to zagłębie oliwy z oliwek zwłaszcza extra virgin.

Abruzja - region w centralnych Włoszech nad Morzem Adriatyckim, większą część powierzchni obejmują Apeniny. Region słynący z hodowli bydła i owiec. Nic więc dziwnego, że w tej części Włoch specjalnością jest bruschetta podawana z szynką lub grillowaną baraniną.

Włosi kochają bruschettę w każdej postaci. Jedzą ją często, jako początek posiłku, jako danie główne, na zakończenie dnia. Pieczywo przygotowują w urządzeniu grzewczym zwanym brustolina grill. I nieomalże w każdym regionie Włoch przynajmniej raz w roku odbywa się Sagra della bruschetta.

Warianty bruschetty:

Pa amb tomaquet  w Hiszpanii - oznacza "chleb z pomidorami". Prosta i typowa przekąska w kuchni katalońskiej i Majorce wyglądem bardzo przypomina bruschettę. Składa się z grillowanego chleba lub tosta z pomidorami, oliwą z oliwek i solą. Częstym dodatkiem są bakłażan, kiełbasa, tuńczyk i anchois.

Dako (wym. Dah-kohss)  - Grecki odpowiednik bruschetty. Są to suchary nasączone olejem jęczmiennym, pokryte drobno pokrojonymi pomidorami lub gęstą pulpą pomidorową, pokruszonym serem feta, z dodatkiem oliwek, ziół, soli i pieprzu.

Bruschetta

Składniki:

• 10 kromek bagietki
• 10 średniej wielkości pomidorów
• 3 ząbki czosnku
• oliwa z oliwek
• 3 łyżki masła
• oregano
• sól, pieprz

Przygotowanie:

1. Z kromek bagietki robimy grzanki. Roztapiamy masło na patelni i smażymy z każdej strony na złoty kolor.
2. Pomidory kroimy drobno. Doprawiamy oregano, solą i pieprzem.
3. W zarumienione bagietki wcieramy ząbek czosnku, nakładamy przygotowane pomidory, skrapiamy oliwą z oliwek. Voilà!  Bruschetta gotowa.

Możemy podać ją bez dodatków, sama w sobie jest pyszna. Ja dodałam odrobinę sałatki urozmaicając ją troszeczkę (cykoria, sałata lodowa, kukurydza i oliwki).

Sznytka

Sznytka - mała kanapka z dodatkiem pasty, doskonała na przekąskę zarówno na większe imprezy, jak i na domowe przyjęcia. Sznytka należy do potraw serwowanych na zimno. Maleńkie kanapki mogą być proste lub bardziej wyszukane, wręcz wykwintne.

Od dawien dawna, pod wpływem kuchni francuskiej, w Polsce zaczęto podawać małe kanapki z różnymi pastami. Początkowo głównym składnikiem past było masło. Na jego bazie powstawały przeróżne kombinacje: masło utarte z sardelami, śledziami, wędzonymi rybami, z gzikiem, z serami i oczywiście z jajkami. Alternatywą dla masła była słonina lub boczek. Sznytka z mielonym, wędzonym boczkiem z dodatkiem kiszonego ogórka, pychota! Wraz z modą na szczupłą sylwetkę zaczęto "odchudzać" pasty. Zamiast masła pojawiły się margaryny, jogurty, nisko-tłuszczowe  śmietany. Dla każdego do wyboru, co kto lubi.

Najważniejszym warunkiem wykonania tych przepysznych sznytek jest wysoka jakość i świeżość wszystkich produktów. Najczęściej pasty wykonane są na bazie mięs, kiełbas, ryb, szynki, sera i jajek

Są też dodatki: świeże owoce, świeże warzywa, sałaty, zioła i marynaty. Sama pasta położona na pieczywie wygląda dość skromnie, dlatego najczęściej ozdabia się ją różnymi dodatkami: ogórkami, kawiorem, rzodkiewką, papryką, oliwkami, kaparami, orzechami, kiełkami ...

Sznytki najefektowniej wyglądają się na dużych wyłożonych ozdobną serwetką tacach. Ale możliwość prezentacji jest ogromna, wszystko zależy od naszej inwencji.  Ciekawie prezentują się ułożone w jednym rzędzie, każdy rząd to kanapki jednego rodzaju. Apetycznie wygląda zestaw kiedy każda sznytka jest z inną pastą.  

Jak wykonać tę fantastyczną przekąskę? Zacznijmy od podstawy, czyli od pieczywa. Chleb nie powinien być zbyt świeży, bowiem trudno go będzie ukroić. Najlepiej do sznytek zastosować chleb z poprzedniego dnia. Może to być pieczywo żytnie, pszenne, żytnio-pszenne, wieloziarniste, razowe, pumpernikiel. Pieczywo kroimy na kromki równej grubości, idealne to kromki 1/2 cm. Można z nich odkroić skórkę lub pozostawić ze skórką. 

Całe kromki pieczywa smarujemy pastą lub wg uznania masłem, a dopiero pastą. Do past z mięs, kiełbas, szynki, pieczeni i serów pasują ciemne pieczywa, chleby żytnie, żytnio-pszenne i razowe. Pumpernikiel najlepiej łączy się z pastą serową, z żółtego sera, twarogu, serów pleśniowych. Chleb pszenny łączymy z pastami jajecznymi, pastami z dodatkiem majonezu, pastami w wędzonej ryby.

Słowo "sznytka" pochodzi od niemieckiego słowa schnitte i oznacza kromkę. Za sprawą niemieckich osadników przebywający w robotniczej Łodzi "sznytka" przeniknęła do potocznego języka i bardzo szybko stała się rozpoznawalnym elementem kulinarnym. Dzisiaj, jako łódzka specjalność, sznytka wraca na salony.

Sznytki z pastą jajeczną i łososiem

Składniki:

• chleb pszenno-żytni
• 5 jajek ugotowanych na twardo
• 100 g wędzonego łososia
• 200 g miękkiego masła
• 1 czerwona papryka
• 1 cebula
• 1 łyżeczka chrzanu ze słoika
• sól i pieprz 
• kiełki rzodkiewki i lucerny 

Przygotowanie:

1. Paprykę przekrawamy na pół i usuwamy pestki. Jedną połówkę kroimy w bardzo drobną kostkę i pozostawiamy do ozdobienia sznytki. 
2. Jajka, łososia, połówkę papryki i cebulę kroimy bardzo drobno, wrzucamy do miksera i miksujem na gładką masę. Stopniowo dodajemy masło i starty chrzan. Doprawiamy solą i pieprzem. Odstawiamy na kilka minut do lodówki, aby wszystkie składniki się zmacerowały.
3. Nakładamy pastę na kromki chleba, przybieramy kiełkami rzodkiewki i lucerny i nakładamy czerwoną paprykę.
4. Sznytki podajemy natychmiast.

Tapas

Tapas - hiszpańskie niewielkie przekąski podawane w większości barów i restauracji zazwyczaj do napojów alkoholowych i bezalkoholowych. Po hiszpańsku tapa oznacza przykrywkę, wieczko. Ta nazwa wiąże się z praktycznym wykorzystaniem niewielkich kromek chleba lub plasterków wędliny, które stanowiły doskonałe przykrycie szklaneczek z winem. To był idealny sposób, aby zabezpieczyć napój przed muszkami owocówkami, które unosiły się nad słodkim sherry, czy innym napojem. Pomysł okazał się na tyle wspaniały, że barmani i restauratorzy zaczęli tworzyć rozmaite przekąski. Tak narodził się tapas.

Tapas mogą być podawane na zimno lub ciepło. Mogą przybierać różne formy. Składnikami tych drobnych przekąsek mogą być wszelakie mięsa, różne rodzaje ryb, owoce morza, jajka, sery,  warzywa i owoce.

Tapas można jeść stojąc przy barze lub siedząc przy stoliku. Po zjedzeniu tapas należy pokazać obsłudze patyczki lub wykałaczki, które były wbite w przekąski lub pokazać inny rodzaj naczynia, w którym znajdowało się jedzenie. Tapas, to również określenie pewnego stylu spożywania posiłku. Hiszpanie mają swoje przyzwyczajenia. Wędrują od jednego baru do baru, spożywają te cudowne przekąski, popijają wino i prowadzą długie, długie rozmowy z przyjaciółmi lub nowo poznanymi znajomymi.

Odmianą hiszpańskiego tapas jest baskijski pintxos. 

Pincho, po hiszpańsku dosłownie: kolec, cierń. Baskijska nazwa Pintxos, to małe przekąski, szczególnie popularne w północnej Hiszpanii, w kraju Basków. Różnią się od typowych tapas, bo zwykle wzmocnione są wykałaczką lub szpikulcem. Wykałaczki służą do tego, by pintxos było łatwiej utrzymać i żeby się nie rozsypały zanim zaczniemy je spożywać. Typowe pintxos składa się z małych kromek pieczywa, na którym znajdują się rożne składniki, które mocuje się przy pomocy wykałaczki. Wykałaczki mają one różne kształty i rozmiary ze względu na różną cenę przekąsek. I nic w tym dziwnego, bowiem każdy z wystawionych na ladzie talerzy składa się z innych składników.

A jaka jest różnica między tapas a pintxos? Hiszpanie uważają, że podstawowa różnica to taka, że tapas jest dodatkiem do zamawianego napoju alkoholowego lub bezalkoholowego, zaś pintxo, to niezależna potrawa i oczywiście wzbogacona wykałaczką lub innym szpikulcem.

Typowych hiszpańskich tapas jest bardzo dużo. Poniżej kilka z nich:

• Aceitunas - oliwki, czasami z nadzieniem z anchois, z migdałem lub papryką
• Albondigas - klopsiki w sosie
• Bacalao - solony dorsz podawany z chlebem i pomidorami
• Chopitos - panierowane i smażone małe kalmary
• Cojnudo - plasterki hiszpańskiego chorizo i smażone jajka przepiórcze podane na kromce chleba
• Gambas - smażone krewetki w sosie pieprzowym
• Pulpo a la gallega - kawałki ośmiornicy przyprawione papryką
• Tortillitas de camarones - panierowane krewetki smażone w cieście
• Tortilla de patatas - hiszpański omlet zawierający smażone kawałki ziemniaków i cebuli

i tak dalej i dalej ...

W Hiszpanii istnieje wiele konkursów związanych z przygotowaniem tapas. Jednym z nich jest Międzynarodowy Konkurs Tapas dla Szkół Gastronomicznych odbywający się od 2008 roku w mieście Valladolid. Co roku z całego świata do Hiszpanii przyjeżdżają kucharze przygotowujący przekąski tapas. W 2014 r. zwycięzcą VI Międzynarodowego Konkursu został Sylwester Kościuk, student Wyższej Szkoły Hotelarstwa i Gastronomii w Poznaniu. Dodatkowo wywalczył drugie miejsce w X Ogólnokrajowym Konkursie Pinchos i Tapas w Valladolid.

Odpowiednikiem hiszpańskiego tapas w wielu krajach są różnorodne przekąski. Dim sum w Chinach. Banchan w Korei. Na Bliskim Wschodzie i na Bałkanach mezze. W Meksyku botanas, a picada w Argentynie. Weneckie "tapas" noszą nazwę cicchetti.

Tapas należy do moich ulubionych przekąsek. Z dużą przyjemnością je spożywam, ale również z przyjemnością je przygotowuję.

Tapas z wędzonym łososiem

Składniki:

• 200 g wędzonego łososia
• 2 łyżki kawioru
• 400 g serka homogenizowanego
• 1 łyżka gęstej śmietany
• 1 łyżka chrzanu ze słoika
• 1 łyżka drobno pokrojonego koperku
• 2 wytrawne naleśniki
• sól i pieprz do smaku

Przygotowanie:

1. Serek, śmietanę i chrzan łączymy, doprawiamy solą i pieprzem. Dodajemy koperek. Dokładnie mieszamy.
2. Na każdym z naleśników rozkładamy plastry wędzonego łososia. Na łososiu rozprowadzamy serek. 
3. Naleśniki skręcamy w rolady i wstawiamy do lodówki na minimum 30 minut.
4. Rolady kroimy na 2 cm kawałki i ozdabiamy kawiorem.

Pintxo z pieczonym bakłażanem i smażonymi grzybami

Składniki:

• 6 kromek bagietki
• 1 bakłażan
• 1 łyżka miodu
• 8 brązowych pieczarek
• 1 cebula
• 1 łyżka oleju do smażenia
• kilka liści sałaty
• natka pietruszki
• 3 pomidorki koktajlowe
• 2 łyżki startego żółtego sera

Przygotowanie:

1. Kromki bagietki opiekamy w piekarniku na złoty kolor.
2. Bakłażana przekrawamy na pół i skraplamy miodem. Pieczemy przez 15 minut.
3. Na oleju smażymy drobno pokrojoną w kostkę cebulę i pokrojone drobno pieczarki, dodajemy natkę pietruszki.
4. Na bagietce układamy listki sałaty, usmażone pieczarki, posypujemy startym żółtym serem i  układamy kawałki upieczonego bakłażana.  Ozdabiamy połówką pomidora koktajlowego i oczywiście wszystko przekłuwamy ozdobną wykałaczką.