Banan (Muza) - Rząd: imbirowce. Rodzina: bananowate. Rodzaj: banan. Bananowiec to nie
drzewo, a bylina osiągająca wysokość do 15 m. Inne nazwy: banan zwyczajny, banan właściwy, błogosława, figa rajska, pizang, muza. Banan właściwy pochodzi od dzikich gatunków banana rosnących na Półwyspie Malajskim. Z Azji jego uprawa rozszerzyła się na Afrykę i Amerykę. Jest jedną z najstarszych uprawianych roślin. Roślina powszechnie uprawiana dla owoców.
Plantacje bananów możemy
spotkać w krajach międzyzwrotnikowych i podzwrotnikowych. Banany
przeznaczone do międzynarodowego handlu uprawiane są na dużych
plantacjach i pełną nad nimi kontrolę sprawują międzynarodowe
organizacje. Największymi potentatami bananów są: Chiquita (USA), Dole
(USA), Del Mointe (Chile). Banany na rynek amerykański pochodzą przede
wszystkim z Kostaryki, Ekwadoru, Kolumbii, Gwatemali, Brazylii, Meksyku,
Nikaragui, Wenezueli. Na rynek europejski trafiają banany z Ameryki
Łacińskiej i z krajów AKP (Afryka, Karaiby, region Pacyfiku).
Od 1 do 2% światowego eksportu bananów stanowią ekologiczne banany.
Banany pochodzące z małych gospodarstw są stosunkowo mniejsze, ale za to
dużo słodsze, no i przede wszystkim nie są nafaszerowane pestycydami i
agrochemikaliami. Takie mini plantacje możemy m.in. spotkać na Maderze.
Tamtejsze zbiory bananów w większości eksportowane są do Portugalii
kontynentalnej. Pozostałe można znaleźć na lokalnych bazarach lub w
miejscowych sklepikach, a warto pokusić się na spróbowanie, bowiem smak
takich bananów jest zupełnie inny od tych, który oferuje nam polski rynek.
Słowo banan pochodzi prawdopodobnie od arabskiego słowa
banan, co oznacz palec, lub od afrykańskiego języka wolof, który określa tę roślinę
banaana. Liście banana są olbrzymie, zielone i lśniące, rosnąc zawijają się szczelnie wokół siebie tworząc łodygę.
Z podziemnego kłącza wyrasta olbrzymi purpurowy kwiat. Kwiat banana jest
duży, fioletowo-czerwony i rośnie na końcu kiści bananów. Jeśli
otworzymy wnętrze możemy zobaczyć małe jasnożółte kwiaty, które z czasem
zamieniają się w banany.
Serce banana to również popularnie używana nazwa kwiatu banana. A sam
kwiat, oryginalny w swoim wyglądzie, bardziej przypomina owoc lub
warzywo.
.
Na Maderze bardzo ważną role odgrywa uprawa bananów. Najwięcej plantacji
bananowych znajduje się w gminie Camara de Lobos oraz w Madalena do
Mar. Uprawą bananów zajmuje się wielu mieszkańców wyspy. Najczęściej
jest to jedyne źródło utrzymania dla całej rodziny.
.
Potężna kiść bananów potrafi sporo ważyć.
.
Łodyga bananów to olbrzymie liście nakładające się na siebie. Kiedy
banany dojrzeją łodyga jest ścinana, a już wkrótce u podstawy wyrasta
kolejna młoda roślina.
.
Owoce banana różnią się długością (6 - 35 cm) oraz kolorem skórki (zielone, żółte lub czerwone). Istnieje ponad 200 odmian bananów.
Owoce, pokryte miękką niejadalną skórką, są podłużne i lekko wygięte. Banany zawierają w swym kremowym, mączystym miąższu 7%
skrobi,
20% cukrów, 1% białek, 0,5% tłuszczów, a także witaminę C, B, PP i dużo
składników mineralnych (potas, magnez, żelazo, miedź, cynk, fosfor, jod
i mangan).
Banany zawierają serotoninę, która jest jednym z neuroprzekaźników i wpływa na dobre samopoczucie.
.
Obok odmian słodkich i soczystych istnieją też odmiany bananów skrobiowych (mączystych), które stanowią podstawę wyżywienia ludności afrykańskiej (są one tam gotowane niczym ziemniaki, pieczone jak chipsy, mielone na kaszę i mąkę). Banany skrobiowe są najczęściej koloru zielonego.
Banany czerwone rosną tylko na Zanzibarze. Są grube, krótkie, bardzo słodkie i mają przyjemny mocny aromat.
.
